Misterium recenzja spektaklu

Misterium jest gatunkiem średniowiecznego dramatu religijnego, przedstawiającym sceny z Biblii. Obecnie najpopularniejszym misterium jest Męka, Śmierć i czasami Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Tematyka ta idealnie wpisuje się w przeżywany teraz w Kościele Katolickim okres Wielkiego Postu. Jak co roku, już od wielu lat, klerycy Wyższego Seminarium Duchownego Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego wystawiają Misterium Męki Pańskiej. Teatr seminaryjny działa już 50 lat i przygotowuje spektakle na różne okoliczności.

Tegoroczne misterium zatytułowane jest „Wszystko staje się nowe” i jego przesłaniem jest uniwersalność Bożego Zbawienia. Spektakl wskazuje pewną drogę, która ma doprowadzić człowieka do jego wewnętrznego „odrodzenia”. Do tego szczytnego celu mają prowadzić przede wszystkim Błogosławieństwa, Miłosierdzie Boże, miłość do bliźniego i umiejętność przebaczania. Przedstawienie pokazuje niektóre wydarzenia z życia Jezusa Chrystusa, Jego nauczanie, uzdrawianie, nawracanie, a także pojmanie, drogę krzyżową oraz Zmartwychwstanie. Jezus jawi się jako brunet z długimi włosami i czarną brodą w białej szacie. Chodzi sam albo ze swoimi uczniami. Często aktorzy przechadzają się pomiędzy ludźmi, co daje poczucie aktualności wydarzenia i obecności Jezusa w Kościele Katolickim. Jezus nauczając zwraca się bezpośrednio do widowni. Aktorzy wychodzą z ludu, dając możliwość utożsamiania się publiczności z postaciami. Spektakl ma budowę ramową, opartą na przypowieści o Synu Marnotrawnym. Dziecko opuszcza dom, a potem powraca. Te sceny dogłębnie realizują temat tegorocznego misterium. A uniwersalność Zbawienia człowieka przechodzi przez Sakrament Pokuty.

Aktorami są wyłącznie mężczyźni – przyszli księża. Pochwały należą się: reżyserowi (jest także scenarzystą spektaklu) oraz kl. Michałowi Wójciakowi, który zachował ducha średniowiecznych misteriów. Sam fakt amatorstwa aktorskiego jest jedną z cech misterium. Ponadto, możemy tutaj dostrzec tzw. scenę symultaniczną, chociaż do niektórych prezentowanych epizodów po prostu wnoszono dekorację. Scenografia jest w tym widowisku skromna, stereotypowa, ale w misterium Męki Pańskiej, granej zresztą w kościele, trudno się spodziewać jakiegoś novum. Miejsce, w którym odbywa się dany epizod czy ranga osoby uczestniczącej w konkretnej scenie, są charakteryzowane przez symboliczną dekorację. Do tego stroje z epoki: szmatki, płótna, wzory, żołnierze rzymscy  z pełnym uzbrojeniem. Tym postaciom po prostu się wierzy. I wiarygodność to kryterium, którym w tej sytuacji się kieruję. Wierzę im, ponieważ są jakby z krwi i kości, a nie tylko grają – jak profesjonaliści. Wierzę Synowi Marnotrawnemu (kl. Paweł Jurkowski), widzę, że on musi odejść, bo jest żądny przygód. Ufam jego ojcu (kl. Jan David), który szczerze rozpacza. Również Kajfaszowi (kl. Łukasz Gołaś), nienawidzącego Jezusa i w końcu: wierzę Jezusowi (kl. Mariusz Wierzba), którego nie tylko charakteryzacja jest bardzo trafnie dobrana, lecz także ton wypowiadanych przez niego słów, składają się na wiarygodność.  Poza tym aktorzy mają świetną dykcję. Zdarzają się obcokrajowcy, ale ich język jest wyraźny i przede wszystkim zrozumiały. Wracając do cech misterium są epizody zróżnicowane pod względem stylistycznym oraz miejsca akcji, a łączność pomiędzy nimi zapewnia komentator.

Spektakl, jak już wcześniej napomniałam, jest wystawiany w kościele, a zatem spotykamy się z pewnym utrudnieniem. W sztukach, wystawianych podczas dnia, oświetlenie nie zawsze potrafi oddać ich klimat. Wspaniała jest natomiast zabawa cieniem, m.in. w trakcie ustanawiania Sakramentu Eucharystii za Jezusem pojawia się cień – jakby współczesny kapłan czyniący Pamiątkę Jezusa Chrystusa na Ołtarzu. To pewien sposób ukazania naśladownictwa Jego czynu w czasach obecnych.

Okres Wielkiego Postu dla polskich katolików to czas refleksji nad swoim życiem, może nawet chęci wewnętrznej przemiany. Warto więc życie duchowe wzbogacać o doświadczenia sztuki. Ponadto, spektakl kleryków z Ołtarzewa to teatr amatorski na wysokim poziomie, spełniający założenia gatunku, jakim jest misterium, co warto zobaczyć.

Katarzyna Charzewska

publikujący Dawid Nawrocki